Geri Dönüşüm

Geri Dönüşüm

Küreslleşen dünyamızda artan populasyonun dengelenmesi için ele alınması

gereken en önemli sorunlardan birisi hiç şüphesiz  ki atıklardır. Bu yüzden bu

konuya dikat çekmek adına bir yazı yazmak istiyorum.

Geri Dönüşüm Nedir?

Yeniden değerlendirilebilme olanağı olan atıkların çeşitli işlemlerden

geçerek üretim sürecine yeniden dahil olmasıdır.

Geri dönüşümün amacı; kaynakların tükenmesini önlemek ve atık çöp miktarını

azaltmaktır. Cam, kağıt, alüminyum, plastik, pil, motor yağı gibi maddeler geri

dönüştürülerek tekrar kullanılabilir hale gelir bu da ülke ekonomisinde önemli bir

rol oynar. Aynı zamanda ülkelerdeki katı atıkların depolanması ve taşınması gibi

sorunları da engeller.

Geri Dönüşebilen Maddeler

Kimyasal atıklar

Cam

Kağıt

Alüminyum

Plastik

Piller

Motor yağı

Akümülatörler

Beton

Organik atıklar

Elektronik atıklar

Demir

Tekstil

Ahşap

Metal

Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

Geri dönüşüm işlemi dört aşamada gerçekleşir.

1- Kaynakta ayrı toplanması

Değerlendirilebilir atıklar, oluştukları yerde çöplerden ayırılarak biriktirilir.

2- Sınıflama

Kaynağında ayrı toplanan atıklar, cam, metal-plastik ve kağıt bazında sınıflandırılır.

3- Değerlendirme

Atıklar, fiziksel ve kimyasal değişimler geçirerek yeni bir malzeme olarak ekonomiye geri döner.

Geri Dönüşüm İşaretler

1– PETE veya PET           

Polyethylene Terephthalate (Polietilen Teraftalat)

Pek çok ambalaj ve kullan-at şişelerde kullanılan en popüler malzemedir. Hem sağlam hem yumuşaktır, şeffaf ve ucuzdur. Gıdalarla kullanımı güvenlidir ama yeterince temizlenemediğinden tekrar kullanımlar önerilmez. Dondurulması, bulaşık makinesinde yıkanması ve mikrodalga fırında kullanılması sağlık açısından sakıncalıdır. Su, meşrubat, sos, yağ 

2 – HDPE       
High-Density Polyethylene (Yüksek Yoğunluklu Polietilen)

Gıdalarla kullanımının güvenli olduğu kabul edilir. BPA içermez. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir. Süt şişeleri, meyve suyu şişeleri, ev temizleme malzemesi şişeleri, şampuan şişeleri, çöp ve alışveriş torbaları vb.

3 – V veya PVC
Polyvinyl Chloride (Polivinil Klorür)

Güçlü ve esnek bir maddedir. Isınınca ortaya çıkan klorür içeriği dolayısı ile gıdalarla kullanılmaz. Cam temizleyici ve deterjan şişeleri, şampuan şişeleri, gıda paketleme ve filmleri, dış cephe kaplaması, pencere, boru sistemleri vb.

4 – LDPE
Low-Density Polyethylene (Düşük Yoğunluklu Polietilen)Gıdalarla kullanımı güvenli, esnek bir plastik türüdür. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir. Alışveriş torbaları, sıkılabilir şişeler, ekmek torbaları, gıda torbaları, kuru temizleme poşetleri, çantalar, giyim, halı vb.

5 – PP veya PE
Polypropylene (Polipropilen) veya Polyethylene (Polietilen)

En güvenli plastik türleri olarak kabul edilen polipropilen ve polietilen içine konulan gıdalara hiçbir zarar vermez, zararlı madde salmaz. Yüksek erime noktasına sahiptir. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir. Yoğurt kapları, mikrodalga kapları, şurup şişeleri, ketçap şişeleri, kapaklar, pipetler, ilaç şişeleri vb.

6 – PS
Polystyrene (Polistiren)

Erime noktası düşüktür, izolasyon özelliği yüksek bir malzemedir. Esnek yapısı nedeniyle nakliyede koruyucu malzeme olarak kullanılmaktadır. İçeriğinde bulunan benzen dolayısı ile sıcak kullanımda gıda ile kullanımı önerilmez. Tek kullanımlık tabak ve bardak, et tabakları, yumurta kolileri, aspirin şişeleri, fıstık ambalajları vb.

7 – OTHER
Other (Diğer)

6 tip tanımlama haricinde kalan malzemeler 7 rakamı ve Other (Diğer) ismiyle tanımlanmıştır. Farklı malzeme karışımlarını içeren nesneler için de bu kod kullanılmaktadır. Gıdaya uygun ama tanımlanmamış materyalleri de kapsadığından gıda için kullanılan malzemelerde de bu kod bulunabilir. Su damacanaları, kurşun geçirmez malzemeler, güneş gözlükleri, DVDler, bilgisayar kasaları, yiyecek kapları, naylon, kamp ve spor su şişeleri vb.

Günlük hayatta sıklıkla karşılaşabileceğimiz bu plastik türevlerinin dışında, ülkeden ülkeye değişebilmekle birlikte farklı materyal grupları için aşağıdaki kod aralıkları belirlenmiştir. Kod numaraları ile birlikte büyük harf İngilizce kısaltmalar da kullanılmaktadır; kağıt için PAP, cam için GL, tekstil için TEX vb.
20 – 39 arası kağıt ürünleri
40 – 49 arası metal ürünler
50 – 59 arası ahşap ürünler
60 – 69 arası teksil ürünleri
70 – 79 arası cam ürünler
80 – 99 arası kompozit ürünler

---

Metallerin geri dönüşümü

Geri dönüştürülebilir metaller dönüşüm için belirlenen numaralarla tanımlansa da geri dönüşümü önem taşıyan bazı metaller için ayrıca özel semboller oluşturulmuştur.

Geri dönüştürülebilir çelik

Tüm çelikler geri dönüştürülemiyor, dönüşüme uygun çelikler bu sembolle ayırt edilebilir. Birçok içecek kutusu geri dönüştürülebilir çelikten yapılmaktadır.

Geri dönüştürülebilir alüminyum

Çelik gibi alüminyumun da geri dönüşüme uygun olanları bu sembolle ayrıştırılabilir. İçecek kutuları, folyo, tepsiler vb. nesnelerde kullanılmaktadır.

Camların geri dönüşümü

Cam, malzeme kalitesini koruyarak, sürekli ve %100 geri dönüşebilen bir materyaldir. Genel olarak renkli ve renksiz camlar için ayrı kumbaralar yapılmıştır. Renkli camlar daha sonra geri dönüşüm merkezlerinde renklerine göre de ayrıştırılmaktadır. Bu sembol, etkin bir dönüşüm süreci için cam nesnelerin cam kumbaralarına atılması gerektiğini ifade eder.

Komposta uygunluk

Organik olmayan bir nesnenin komposta uygun olduğunu belirten sembol, bu nesnelerin geri dönüşüm yerine kompost yapımında değerlendirilebileceğini ifade etmektedir. Biyoplastikler olarak adlandırılan belirli plastik nesneler de çözünebilir yapılarıyla bu sınıfa girmektedir.

Elektrikli aletlerin geri dönüşümü

Bu sembolü taşıyan elektrikli aletler (beyaz eşyalar, ev aletleri, bilgisayarlar ve çevre birimleri, cep telefonları vb.) geri dönüştürülebilir olduğundan sıradan çöp konteynerlerine atılmamalıdır. Pillerin özel pil kutularına atılması gerektiğinden, bu geri dönüşüm sembolü, pil ambalajlarında da kullanılmaktadır.

Kağıtların geri dönüşümü

Her türlü eşyayı taşımak, korumak ve saklamak için en çok tercih edilen malzeme olan oluklu mukavvanın geri dönüştürülebilir olduğunu ifade etmektedir.

Yeşil Nokta

Yeşil Nokta, ambalajlarında bu sembolü kullanan firmaların ürünlerinin ambalajlarıyla ilgili toplanması, geri dönüşümü vb. tüm çevresel yükümlülüklerini yerine getirdiğini bildiren semboldür. Genel olarak, ambalajın geri dönüştürülebilceğini belirten klasik geri dönüşüm sembolü ile karıştırılmaktadır. Uluslararası bir ağ olan Avrupa Ambalaj Geri Kazanımı Örgütüne (Packaging Recovery Organisation Europa) ait Yeşil Nokta işaretinin türkiye’deki temsilcisi ÇEVKO’dur.

Geri Dönüşüm Önerim.

Benim Projem geri dönüşüm için okullarda eğitim ve seminer verilmeli ve öğrenciler bilinçlendirilmelidir. Öğrencilerin evlerinde kullanmadıkları ve geri dönüşebilen maddelerin okula getirip uygun işaretlerin olduğu  bidonlarda atılmalıdır. Geri dönüşebilen maddenin miktarına istinaden bir çark yapılmalı ve bu çarkta çeşitli teşfik edici ürünler( kol saati, kitap, ayakkabı, güneş gözlüğü vs..) hediye edilmelidir.